به گزارش «ایام»، رهبر معظم انقلاب در دی ماه سال ۱۳۹۴ و در دیدار با ائمه جمعه سراسر کشور، تعبیر «قلب فرهنگی هر شهر» را برای نماز جمعه به کار بردند. پیشتر نیز احساس می‌شد نماز جمعه شهرهای مختلف، به تبع عملکرد امام جمعه هر شهر، فراز و فرودهای خاص خود را دارد که این تعبیر و این دیدار، سرآغازی بر مطالبه جدی‌تر فعالان فرهنگی و دلسوزان انقلاب برای پمپاژ ایده‌ها برای تنوع هر چه بیشتر در محتوای خطبه‌های نمازهای جمعه شد.
در این نوشتار، ابتدا شرحی بر ظرفیت نماز جمعه در نظر رهبری با تاکید بر ضرورت‌های امروز به خصوص نیازهای جوانان مطرح شده است. در ادامه نیز بخشی از بازخوردها و دستاوردهای حضور فیلم سینمایی “منطقه پرواز ممنوع” در استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای تریبون نماز جمعه و توجه ائمه جمعه به یک محصول فرهنگی ارزشمند، تجربه‌نگاری شده است.
آگاهی‌بخشی در ذات نماز جمعه است
با کنکاش در بیانات رهبر انقلاب درباره نماز جمعه و کیفیت عملکرد یک امام جمعه تراز انقلاب اسلامی، گزاره‌های مشخصی به دست می‌آید که مسیر روشنی را ترسیم می‌کند. به خصوص که اکنون یک قدم از گام دوم انقلاب را نیز برداشته‌ایم و در چهل و یکمین سال حرکت انقلاب اسلامی، ضروری است بیشتر از همیشه مسیری که آمدیم را بررسی کنیم و راه روشن آینده را با اطمینان طی کنیم. به زعم رهبری، عمده‌ترین هدف نماز جمعه، تبیین حقیقت است که در جنگ معنوی و ایمانی امروز ما با دشمن، بیش از هر چیزی به کار می‌آید. از طرفی، کارکرد مهم نماز جمعه و خطبه‌های آن را در بر داشتن نیازها و پاسخگویی به گره‌های ذهنی نسل جوان عنوان کرده‌اند. در یک نگاه کلان نیز توجه به موضوع سبک زندگی با ارائه بحث‌های کاملاً مستند را ضروری دانسته‌اند، چرا که به نظر ایشان نماز جمعه صرفاً یک عمل عبادی نیست و در ذات آن قرار است تعلیم و آگاهی‌بخشی باشد. به نظر می‌رسد نماز جمعه ترکیب عجیبی است که قرار است هم مومنین را به تقوا دعوت کند و هم آنها را از توطئه‌های دشمنان و نیازهای دوستان آگاه کند تا اوضاع مسلمانان در جهان را ترسیم کند. این نگاه رهبری، باعث شده ایشان تاکید داشته باشند تشنگی نسل جوان برای کسب آگاهی و درک حقیقت‌ها در زمانه ما، اهمیت تریبون نماز جمعه و عملکرد ائمه جمعه را بیش از پیش در افکار مردم ضریب می‌دهد.
حساسیت انتخاب، عامل اصلی محافظه‌کاری
شاید در نگاه اول به نظر برسد حساسیت انتخاب یک محصول فرهنگی برای معرفی عمومی و ترویج آن، کار را سخت کرده است. ائمه جمعه شهرهای پرجمعیت حتما مشغله زیادی دارند و ائمه جمعه شهرهای کوچک‌تر نیز از معضلی به نام دوری از مرکز رنج می‌برند که اثرات فرهنگی خاص خودش را دارد و در همین مقوله بیشترین اثرش شاید همین باشد که شهرهای زیادی در کشور ما حتی یک سینما ندارند. از طرفی شرایط امروز جامعه ما که جنگ اقتصادی بیش از هر وقت دیگری تشدید شده، افکار مردم را بیشتر درگیر معیشت کرده است. شاید نکته ظریف ماجرا نیز همینجاست. “منطقه پرواز ممنوع” با ۱۸۶۲ اکران سینماسیّار در شهرهای فاقد سینما، که در طول ۲۶۷ روز در نقاط مختلف کشور انجام شد، توانست ۲۸۰۶۸۱ بیننده اکران مردمی جذب کند و یک میلیارد و صد و شصت و هفت میلیون و نهصد و هفتاد و چهار هزار تومان فروش، علاوه بر فروش بی‌نظیر ۵/۹ میلیاردی در گیشه سینما داشته باشد. یعنی به طور میانگین برای هر نفر فقط ۴۱۵۰ تومان هزینه داشته است! در شرایطی که قیمت بلیط سینما یا کتاب یا هر محصول فرهنگی دیگر، حتما بیشتر از این میزان است، برخی از ائمه جمعه از تریبون موثر و راهبردی خود استفاده کردند تا این امکان را به خیل عظیم نمازگزاران بدهند که با کمترین هزینه، محصولی با شاخصه‌های مطلوب فرهنگ و هنر انقلاب را تهیه کنند.
اثری مبتنی بر نیاز امروز جامعه
حجت‌الاسلام حبیب‌الله شعبانی؛ امام جمعه همدان حمایت خود را از این اثر با در اختیار قرار دادن تریبون نماز جمعه جهت اجرای سرود اختصاصی این فیلم و معرفی و بررسی مختصر آن در سخنرانی خود نشان داد. امام جمعه همدان در ایراد خطبه خود بیان کرد: «شعری که در ابتدا خوانده شد مربوط به فیلم سینمایی منطقه پرواز ممنوع است. خیلی از ائمه جمعه و بزرگان دیدن این فیلم را برای فرزندان و نوجوانان توصیه کردند. محوریت این فیلم، نشان دادن توانایی جوانان این کشور است. همچنین به محیط زیست توجه دارد و ضدجاسوسی است که در حوزه محیط زیست شاهد نفوذ و جاسوسی بودیم. در مجموع یک فیلم مبتنی بر نیاز امروز جامعه ماست. این فیلم تلاش دارد یکی اعتماد دادن به جوان‌ها و یکی تکیه بر توانایی‌های آنها را مطرح کند. توصیه می‌کنیم حتما فرزندان خود را ببرید این فیلم را ببینند. این فیلم برای اعتماد به نفس که در نسل جوان امروز به آن نیاز داریم، ضروری است»
وظیفه فرهنگی ائمه جمعه
وقتی درباره ظرفیت اکران‌های مردمی در شهرهای بدون سینما صحبت شد، تهیه‌کننده “منطقه پرواز ممنوع” در برنامه هفت می‌گفت: «امید ما در پاریز کرمان است که یک شهر بدون سینماست…»، به حاج آقای افضلی؛ امام جمعه این شهر اشاره داشت. در فضای مجازی که جستجو کردیم، تجربیات این امام جمعه فعال، پرکار و جوان از اکران “منطقه پرواز ممنوع”، ظرفیت بالای تریبون ائمه جمعه را از جهات مختلف به رخ می‌کشید.
اجماعی از گفته‌های حجت‌الاسلام و المسلمین علی افضلی را در ادامه می‌خوانید: «وقتی متوجه شدیم این فیلم مورد تایید شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه است، به اکران این فیلم راغب شدیم. از طرفی ما به تبلیغات این فیلم توسط شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه اعتماد کردیم و در پاریز اکران را شروع کردیم، متوجه شدیم مردم هم به ما اعتماد کردند و فرزندان خود را فرستادند به دیدن این اثر. شاید اگر مردم از جای دیگری تبلیغ این فیلم را می‌‌دیدند، فرزندانشان را نمی‌فرستادند که فیلم را ببینند که این نشان دهنده اعتماد مردم به ائمه جمعه است. بنابراین به نظرم اگر فیلمی مورد تایید ائمه جمعه است بهتر است آن را به مردم معرفی کنند تا خانواده‌ها به دیدن فیلم های خوب تشویق بشوند و یا حتی بانی اکران این فیلم‌ها در شهرهای خود باشند. این یک وظیفه فرهنگی برای ماست.»
لابه‌لای صحبت‌های امام جمعه پاریز، مشهود است که برعهده گرفتن اکران یک اثر فرهنگی از سوی نهاد نماز جمعه، تجربه‌ای گرانبها برای خودشان هم داشته است: «ما درک کردیم که با فیلم خیلی حرف‌ها را می‌توان گفت که با هزار منبر و خطابه نمی‌توان گفت. ما متوجه شدیم بچه‌ها فیلم‌ها را دوست دارند و اگر حرفی را در قالب فیلم بزنیم، بیشتر استقبال می‌کنند و تاثیرگذارتر خواهد بود. از طرفی این فیلم خیلی امیدبخش بود و متوجه شدیم بعد از دیدن این فیلم بی‌انگیزگی دانش‌آموزان، کمرنگ شده است.»
هنر، یک زبان جهانی
اما حجت‌الاسلام مظفر تاجی؛ امام جمعه چناران هم با دیدن بخش‌هایی از این فیلم به دعوت ستاد اکران مردمی عمار در شهرستان چناران، تجربه خودش را برای دعوت مردم به دیدن این فیلم اینطور بیان کرد: «درباره فیلم “منطقه پرواز ممنوع” به کارگردان عزیز این فیلم آقای داسارگر و تمام کسانی که در این فیلم نقش‌آفرینی کردند، دست مریزاد می‌گویم. هم موضوع این فیلم جالب و پرجذبه بود و هم انتخاب بازیگر و کیفیت فیلمبرداری به نظرم بسیار عالی بود. الحمدلله می‌توان گفت در مقایسه دیگر فیلم‌هایی که دیدیم، بسیار فیلم خوبی است. مخصوصاً نوجوان‌های خوب ما نقش‌هایشان را خیلی خوب بازی کردند و این فیلم برای نسل نوجوان ما فیلم خوبی است. امیدواریم عزیزان در این عرصه بسیار حساس که مورد تایید و حمایت رهبر انقلاب است، بتوانند بیشتر افتخارآفرینی کنند. ما نیز تمام تلاش خود را می‌کنیم از این دست آثار حمایت کنیم. از آنجایی که هنر اثرش خیلی بالاست، ان‌شاءالله از زبان هنر و با روش هنرمندانه بتوانیم مثل این فیلم پیام خود را به گوش نسل آینده و حتی جهانیان برسانیم.»
به رخ کشیدن قدرت جوانان ایران
حجت‌الاسلام محمدعلی دستجردی؛ امام جمعه قوچان نیز با تقدیر از حرکت فرهنگی انقلاب که حول جشنواره مردمی فیلم عمار شروع شده، از “منطقه پرواز ممنوع” اینطور تعریف کرده است: «حرکت جشنواره عمار هم خیلی جای تقدیر دارد. جشنواره عمار فیلم های متعددی را نشان می‌دهد. این حرکت فرهنگی آثار بسیار خوب و آموزنده را حمایت کرده است. گاهی یک فیلم اثرش از صدها سخنرانی بهتر است. از صدها جلسه کلاس رفتن یک دانش‌آموز بهتر است. دوستان دست‌اندرکار جشنواره عمار برای شهر قوچان فیلم “منطقه پرواز ممنوع” را در نظر گرفته‌اند. بنده قسمت‌هایی از آن را دیده‌ام. فیلمی بسیار عالی است، هم نکات تربیتی برای والدین دارد و هم برای فرزندان آموزه‌های تربیتی دارد. هم شکوفایی ایجاد می‌کند، هم قدرت جوان‌های ما را به رخ می‌کشاند و هم در جوانان طراوت ایجاد می‌کند.
تشویق مردم، رمز موفقیت آثار فاخر
آیت‌الله سیدمحمدمهدی حسینی همدانی؛ امام جمعه کرج هم به عنوان یکی از ائمه جمعه مردمی که در سال‌های اخیر انتظارات را از یک امام جمعه کارآمد بالا برده، درباره این اثر در نماز جمعه اینطور می‌گوید: «توصیه می کنم عزیزان این فیلمی که جدیدا به عنوان “منطقه پرواز ممنوع” اکران می‌شود را ببینند و با دیدن آن از این اثر حمایت بکنید. ان شاء الله کارهای فاخر فرهنگی و ارزشی که در کشورمان تولید می شود به خوبی حمایت کرد. مردم اگر خوب وارد عمل بشوند و تشویق بکنند، این تولیدات بیشتر خواهد شد. ما باید کمک بکنیم تا تولیدکنندگان آثار فاخر فرهنگی بتوانند در جامعه بیشتر اثر بگذارند و کارشان دیده شود.
جوانان هنر را در مسیر گام دوم به کار بگیرند
امام جمعه‌های موقت قم؛ حضرات آیات سعیدی و اعرافی نیز در حاشیه نماز جمعه ۲۴ آبان ۹۸ با دعوت از عوامل و بازیگران این اثر به تقدیر از آنها پرداختند. آیت‌الله سعیدی گفت: «از اینکه در جلسه‌ای با حضور هنرپیشگان جوان و ارزشی هستم، بسیار خوشبختم و تقدیر از شما عزیزان، خدمتگزاران و عوامل سازنده را به تیمّن و تبرّک می‌گیریم تا ان‌شاءالله گامی برای گام‌های بعدی در این مسیر باشد. ان‌شاءالله گام‌های بعدی را محکم‌تر برداشته و باعث خشنودی حضرت ولی‌عصر، امام زمان(ع) قرار بگیرید، چراکه ما هر کاری می‌کنیم و هر سکه‌ای که می‌زنیم باید به نام حضرت ولی‌عصر باشد.»
در ادامه آیت‌الله اعرافی چنین واکنشی نسبت به این اثر سینمای نوجوان داشت: «به نظرم ایفای نقش این تعداد نوجوان با این نشاط و شادابی در فیلم منطقه پرواز ممنوع باعث خوشبختی است. محتوای این فیلم به نظر من گام دومی است. ما باید هنر را در مسیر گام دوم و توسط جوانان به کار بگیریم و راه شما مسیری خیلی روشن و نورانی است، به خصوص که در این فیلم شما نگاهی چند ملیتی دارید و ان‌شاءالله تلاش کنید و در کارهای بعدی، تنوع ملیتی را بالا ببرید.»
دقت در انتخاب مخاطب، رمز موفقیت منطقه پرواز ممنوع
“منطقه پرواز ممنوع” در بوشهر اما داستان متفاوتی دارد. به تعبیر امام جمعه این شهر، نشست نقد و بررسی این اثر که در حاشیه اکران اختصاصی آن برگزار شد، نقطه آغاز تاریخ هنر این استان است که با همت این فقیه خوش‌فکر قرار است پایه‌گذار حرکت‌های جدی برای فرهنگ‌سازی گفتمان انقلاب در این استان باشد و به مانند مدرسه خیلی بزرگی در آن نظرات مختلف بحث و بررسی شود. آیت‌الله صفایی بوشهری اعتقاد دارد این نشست‌ها باعث رشد شخصیت انسان در عرصه‌های مختلف هنری، چرا که کرسی نقد و نظر در بهبود تولیدات آینده نقش زیادی دارد و در این بین و فیلم “منطقه پرواز ممنوع” علاوه بر اینکه دروازه جدیدی را گشوده می‌تواند زمینه‌ساز رشد فکری و هنری در سطح ملی باشد.
نظر اجمالی آیت‌الله صفایی بوشهری در خصوص “منطقه پرواز ممنوع در ادامه آمده است: «توجه به قشر نوجوان دارای آمار بالا و فوق‌العاده تأثیرگذار است. نوجوانان و جوانان امروز، مدیران آینده ما خواهند بود. در آخرین آماری که مسئولین ارائه کرده اند، نوجوانان کاملا تحت تأثیر فضاهای غیر ایرانی- اسلامی هستند. به همین خاطر کار برای نوجوان خود قابل تقدیر است و نشان از یک دقت در انتخاب مخاطب دارد.»
امام جمعه بوشهر اینطور ادامه می‌دهد: در عرصه‌های هنری، نوجوان به دو قالب فیلم و عرصه سرود، به شکل ویژه نگاه می‌کند. به همین خاطر ساخت فیلم برای نوجوان‌ها فوق‌العاده مهم است، چه تلویزیون و چه اکران در سینما. فیلمی که برای نوجوان ساخته می‌شود باید کاملا با جامعه شناسی و روانشناسی نوجوان مطابقت کند، نوجوانی که در جغرافیای زیستی مخاطب امروز است.»
از طرفی به زعم امام جمعه بوشهر، تولید فیلم نوجوان که رشد فکری، فرهنگی و تمایل به فضای نخبگی را در او ایجاد کند، کار سخت و سنگینی است. با این حال معتقد است این فیلم با نشان دادن پیشرفت در حوزه علمی و فناوری، با استفاده از فضای ملی و مذهبی موفق بوده و سعی کرده سه عنصر گزارشی، هدایتی و گیرایی و جاذبه را خیلی خوب در فیلم بگنجاند.
در ادامه امام جمعه بوشهر با اشاره به نکات محتوایی این اثر گفت: «یک فیلم نوجوان باید نظام‌مند، روش‌مند و هدفمند باشد همچنین از گیرایی و شیوایی خوبی بهره‌مند باشد و فکر نوجوان را دچار ابهام نکند. فیلم باید متناسب با روحیه نوجوان یعنی فعال تولید شود و باید دارای یک سرعت منطقی باشد حتی در موسیقی فیلم و ضریب حرکتی آن این موضوع باید رعایت شود. در اینجا لازم است بگوییم “منطقه پرواز ممنوع” در طول فیلم به شدت از حالت رئال به سمت ایده‌الیسم تغییر پیدا می‌کند. در عرصه فیلمنامه‌نویسی که قضاوت کنیم، این تفاوت حوزه رئال و واقع به نظرم به آن ضربه می‌زند. با این حال برای ایجاد دقت در صحنه‌های واقع‌گرا تلاش خوبی شده است. همچنین در فیلم از تکنیک‌های نوین فیلمبرداری استفاده شده، اما ساختار فیلم نیاز به تقطیع‌های مناسب‌تری داشته است. در مجموع فیلم خوبی است و آغازی برای تولید فیلم نوجوان در عرصه فناوری، پیشرفت و توسعه و همچنین در حوزه نظامی و سیاسی، حوزه درون‌مرزی و برون‌مرزی محسوب می‌شود.»
تاثیر معرفی در تریبون نماز جمعه قزوین
در بین اخبار که جست‌وجو کنید، یکی از دیگر ائمه جمعه اهل فرهنگ که از ظرفیت رسانه‌ای نهاد نمازجمعه بهره برده، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی است. نماینده ولیّ فقیه در استان قزوین و امام جمعه این شهر با حضور در اولین اکران فیلم در قزوین، توجه اهالی فرهنگ و هنر را به این اثر جلب کرد. بعد از آن، با همت دانشجویان جهادگر گروه جهادی شهیده بنت الهدی صدر قزوین و حمایت بسیج دانشجویی این استان، این اثر برای بیش از ۴۰۰ دانش‌آموز مناطق کم‌برخوردار این استان به اکران درآمده است.
جهاد متناسب با زمان
آیت‌الله سیدعلیرضا عبادی؛ نماینده ولی فقیه در استان خراسان جنوبی و امام جمعه بیرجند نیز از جمله حامیان «منطقه پرواز ممنوع» است. گزیده‌ای از نظرات این امام جمعه در دیدار با امیر داسارگر؛ کارگردان این اثر سینمای نوجوان را در ادامه می‌خوانید:
برای بنده بسیار جای سوال است که با وجود مکتب غنی اسلام و انقلاب باشکوه و تاریخی عمیق ایران اسلامی چرا به صورت هنری این واقعیات به جامعه منعکس نمی شود.
هنر در مکتب اسلامی بر روی انسانی حرف دارد که وجودش نامتناهی و مظهر اسماء الهی است. به همان نسبتی که در این چهل سال مستندها و یا فیلم ها رنگ انسانی و اسلامی داشته اند، به همان میزان جاذبه ایجاد شده است و بقیه منجلاب هایی است که در واقع جنبه های انسانیِ انسان را نادیده گرفته است.
اگر واقعا از حوزه های علمیه کمک گرفته شود و در باب رمز و رازهای مکتب انسان، تاریخ و قرآن یک همکاری فنی صورت گیرد و فیلم ها بر اساس ارزش های انقلاب، اسلام، انسانیت، وجدان، غیرت، عقل، علم، عمل و تقوا ساخته شود، آنگاه آنقدر جاذبه ایجاد می کند که می تواند همه را تحت تأثیر قرار دهد.
بسیار خوب است که در آستانه گام دوم انقلاب جوان های عزیز بیایند و قبل از هر چیز صحنه ها را از جهت هنرهای اسلامی، انقلابی و ارزشی پر کنند، زیرا این بسیار راهگشا است. ما نیازمند جبهه‌ای قدرتمند از اهل هنر در گام دوم انقلاب اسلامی هستیم و اگر این فضای را با هنر اسلامی درست کنیم همه چیز درست می شود. هنر نقش بسیار اثرگذاری در افکار عمومی دارد.
اما جالب‌ترین و مهم‌ترین جمله‌ای که امام جمعه بیرجند درباره منطقه پرواز ممنوع گفته این است که: «کار شما از بهترین نوع عبادات است، زیرا جهاد متناسب با زمان است». یعنی این ظرفیت و مزیت در حوزه‌های علمیه وجود دارد که بتوانند به شکل‌های متنوع و مختلف در چرخه تولید، توزیع و مصرف محصولات فرهنگی، نقش‌آفرینی کنند. یکی از ظرفیت‌های اعتمادساز و ارزش‌آفرین در نزد علماء، همین ائمه جمعه و تریبون نماز جمعه است که نقش محوری و راهبردی دارد.
آقای امام جمعه از پشت صحنه تا پشت تریبون
«کِلیبر»، شهری زیبا در استان آذربایجان شرقی است. شهرت این شهر، فاصله ۳ کیلومتری با قلعه بابک خرمدین در دل جنگل‌های ارسباران است. این منطقه خاص، لوکیشن فیلم «منطقه پرواز ممنوع» بوده است.
با این حساب، آیت‌الله سیدمحمدعلی آل هاشم؛ نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز شرایطی متفاوت از بقیه ائمه جمعه در ماجرای حمایت از تولیدات فرهنگ و هنر جبهه انقلاب داشته است. این امام جمعه با حضور در پشت صحنه تولید این اثر سینمایی در مهر ماه ۱۳۹۷، از عوامل تولید و بازیگران این اثر تقدیر کرد. پس از اکران عمومی نیز، به معرفی آن از طریق تریبون نماز جمعه پرداخته است.
جاذبه هنر هفتم در نگاه امام جمعه دزفول
«این فیلم توانست توانمندی و استعداد نوجوان و جوانان ایرانی را به نمایش بگذارد. پیام فیلم همان پیام امام راحل یعنی “ما می‌توانیم” است. جوان و نوجوان ایرانی باید باور داشته باشد که باید خود اتکا باشد، امید به خارج از کشور نداشته و نگاه او طبق فرمایشات رهبری به توانمندی داخلی باشد. گاهی ممکن است اثر یک جمله در فیلم از یک کتاب بیشتر و در بالا بردن فرهنگ، بینش و آگاهی دینی مؤثر باشد. بنابراین جوانان و نوجوانانی که احساس مسئولیت، هویّت و شخصیت دینی می‌کنند، می‌توانند از فیلمهای بامحتوا و پیام‌دار سینما به‌عنوان یکی از ابزارهای صحیح رسانه‌ای که در ارتقاء، انتقال و نهادینه کردن فرهنگ جامعه نقش بسزایی دارد، استفاده کنند. این فیلم از دو جهت “نشان دادن توانمندی و خودباوری جوان ایرانی” و “تلفیق فرهنگ دفاع مقدس و مقاومت” برای جوانان و نوجوانان ایرانی پیشرفت را به نمایش گذاشته است.»
نگاهی به صحبت‌های حجت‌الاسلام سید محمدعلی قاضی دزفولی؛ امام جمعه دزفول پس از حضور در اکران سینمایی «منطقه پرواز ممنوع» نشان می‌دهد تعامل دین و رسانه، اتفاق دور از دسترسی نیست. بخش زیادی از آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی که برآمده از اندیشه امامین انقلاب و برخاسته از فقه شیعی است، در این اثر مطرح شده است. امام جمعه دزفول به درستی این اتفاق را درک کرده و به تعبیر امام (ره) اشاره کرده است. واقعیت انکارناپذیر تاثیرگذاری شگرف یک محصول هنری چندرسانه‌ای نیز نکته دیگری است که از دید این امام جمعه دور نمانده است.
تحقیق و تدوین: حسین دارابی
دیدگاهتان را بنویسید