به گزارش «ایام»، خانم زینب ایمان طلب؛ نویسنده و فعال حوزه کودک در یادداشتی به بررسی نقش انیمیشنها در توجیه حضور استعمارگران در سرزمینهای استعمار شده پرداخته است. متن این یادداشت را که در صفحه شخصی این نویسنده منتشر شده است می خوانید:
من به این مدل داستانها می‌گویم مهمان ناخوانده. هر بار که داستان یا انیمیشنی میبینم که کسی از بیرون مجموعه به هر عنوانی وارد جامعه بومی_شهر روستا جنگل قبیله کشور و.._ شده است شاخکهایم تیز میشود ببینم چه مناسباتی بین مهمان و میزبان برقرار میشود.
پلنگ دم دراز و انیمیشنی که صفحه بعد عکسش را می‌بینید از دسته داستانهای مهمان ناخوانده هستند. در پلنگ دم دراز خاله بهمراه خواهرزاده وارد جنگل بکر شده تا آزمایشات علمی بکند و گروه دیگری هم رنگ و هم قبیله خانم پژوهشگر به عنوان خرابکار وارد جنگل مذکور شده‌اند. و البته که خاله و خواهرزاده سفیدپوست هر بار نقشه هوشمندانه میکشند و پلنگ مجری میشود و جنگل نجات می‌یابد.
در انیمیشن بعدی که اسمش یادم رفته [دهکده شمالی] هم مناسبات از این قرار است. دختر سفیدپوستی که وارد زندگی اسکیموها شده برایشان تمدن آورده و البته سفیدپوست های بدی هم هستند که میخواهند به منطقه آسیب بزنند اما دخترک و پسر بومی منطقه نقشه ها را نقش بر آب میکنند.
این الگو در انیمیشنها یعنی سفیدپوست های دانشمند با دو مشکل رو به رو هستند: خنگی ما، زیاده‌خواهی بخشی از خودشان و منجی هم خودشان هستند.
برای تمدنی که مهمان ناخوانده می‌آورد چه بهایی باید پرداخت؟ چطور به ذهن‌شان رسیده که فقط آنها می‌توانند علمی و به روز و پیشرفته فکر و عمل کنند؟ آیا تمدن و فرهنگ میزبان به رسمیت شناخته میشود؟ چرا تفکری وجود دارد که فکر میکند از همه چیز بهتر سر درمیآورد؟
اینگونه انیمیشنها در ادامه فرهنگ استعماری تولید میشوند تا به بقیه القا کنند حضور ما در کشور شما برکات علمی و پیشرفتی و دفاعی دارد. شما ناتوان هستید ما باید بیاییم و به شما تمدن و زندگی کردن یاد بدهیم. شما خودتان که نمی‌فهمید. این گفتگوی فرهنگها نیست، تسلط فرهنگ مهمانی‌های ناخوانده است.
با بدوی خواندن قبایل و فرهنگ ها و کشورها به آنها ظلم میکنند.
و اصلا واژه بدوی عبارتی جعلی برای توجیه استثمار است.
در سفرنامه گردشگر ایرانی در یکی از کشورهای آفریقایی می‌خواندم که قبل از ورود استعمارگران فرانسوی به کشور آنها آموزش و پرورش و سواد وجود داشته است و سندهای آن در موزه کشور موجود است.
آیا نمیشود علم و دانش کشورهای اروپایی آمریکایی از طریقی به جز تصرف و تسلط به کشورهای دیگر هبه شود؟! و آیا علم و تمدن و فرهنگ مختص آنهاست؟!
دیدگاهتان را بنویسید